Για τον σχεδιασμό μιας φαρμακευτικής αγωγής, ο γιατρός πρέπει να στηρίζεται στις αρχές της επιλογής ενός φαρμάκου και στην τακτική χρήση του, ώστε να αποκτά εμπειρία τόσο για το αποτέλεσμα όσο και τις ανεπιθύμητες ενέργειες. Για τον σκοπό αυτόν, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) συνιστά τη χρήση καταλόγου Π(ροσωπικών)-φαρμάκων. Η έννοια των Π-φαρμάκων περιλαμβάνει τη φαρμακευτική ουσία, τη φαρμακομορφή, το δοσολογικό σχήμα και τη χρονική διάρκεια της θεραπείας. Τα φάρμακα αυτά πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στον Πρότυπο Κατάλογο Σημαντικών Φαρμάκων του WHO και στο Εθνικό Συνταγολόγιο, και να έχουν έγκριση του Ε.Ο.Φ..
Η διαδικασία ορθολογικής συνταγογράφησης περιλαμβάνει 6 βήματα:
Βήμα 1: Προσδιορισμός του προβλήματος του ασθενή
Βήμα 2: Προσδιορισμός του αντικειμένου προς θεραπεία
Βήμα 3: Επαλήθευση καταλληλότητας της Π-θεραπείας για τον συγκεκριμένο ασθενή
Βήμα 4: Έναρξη θεραπείας
Βήμα 5: Πληροφορίες, οδηγίες και προειδοποιήσεις
Βήμα 6: Παρακολούθηση (και διακοπή) της θεραπείας
Τα Π-φάρμακα επιλέγονται με βάση συγκεκριμένη διαδικασία:
- Καθορισμός διάγνωσης (Παθοφυσιολογία).
- Καθορισμός θεραπευτικής επιδίωξης.
- Κατάλογος αποτελεσματικών φαρμάκων.
- Επιλογή ομάδας φαρμάκων, βάσει επιστημονικών τεκμηρίων (ΕΒΜ).
- Επιλογή ενός Π-φαρμάκου.
Στηρίζεται σε 4 κριτήρια: αποτελεσματικότητα, ασφάλεια, καταλληλότητα, κόστος. Όταν υπάρχουν περισσότερα παρόμοια φάρμακα, θα πρέπει να προτιμώνται:
- φάρμακα, τα οποία έχουν ερευνηθεί διεξοδικά
- φάρμακα με τα ευνοϊκότερα φαρμακοκινητικά στοιχεία
- φάρμακα που παράγονται σε αξιόπιστες βιομηχανικές εγκαταστάσεις με κριτήρια GLP (Good Laboratory Practice) και GMP (Good Medical Practice).
- δημιουργία Καταλόγου Π-φαρμάκων από κάθε γιατρό
Βιβλιογραφία
1. Guide to Good Prescribing: a practical manual, World Health Organization 1995.
2. Δ. Κούβελας, Ορθολογική συνταγογράφηση και τεκμηριωμένη φαρμακοθεραπεία, Εκδόσεις Γράφημα, Θεσσαλονίκη 2008.